Ung thư vú là gì? Dấu hiệu nhận biết sớm và cách phòng ngừa hiệu quả

Elena
4 ngày trước
5 phút đọc

Ung thư vú từ lâu đã trở thành nỗi lo của nhiều phụ nữ trên toàn thế giới. Đây là loại ung thư phổ biến nhất ở nữ giới, và theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có hàng triệu ca mới được phát hiện. Tuy nhiên, tin vui là nếu được phát hiện sớm, tỷ lệ sống sót có thể lên tới 90%. Vì vậy, việc hiểu rõ ung thư vú là gì, dấu hiệu nhận biết ra sao và cách phòng ngừa thế nào sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe của chính mình.

Ung thư vú là gì?

Ung thư vú là bệnh lý xảy ra khi các tế bào tuyến vú phát triển bất thường, nhân lên không kiểm soát và tạo thành khối u. Những khối u này có thể xâm lấn các mô xung quanh và di căn sang các bộ phận khác của cơ thể.

Điểm cần lưu ý là không phải khối u nào ở vú cũng là ung thư. Có khối u lành tính, không nguy hiểm, nhưng cũng có khối u ác tính – chính là ung thư vú. Việc thăm khám và chẩn đoán y khoa là bước duy nhất để phân biệt chính xác.

Tại Việt Nam, theo số liệu của GLOBOCAN 2020, ung thư vú chiếm 25,8% trong tổng số các ca ung thư ở nữ giới, với khoảng 21.500 ca mắc mới và hơn 9.000 ca tử vong mỗi năm. Đáng chú ý, tỷ lệ mắc đang có xu hướng gia tăng, đặc biệt ở nhóm phụ nữ trẻ (dưới 40 tuổi).

Các nghiên cứu cũng cho thấy nếu phát hiện sớm, tỷ lệ sống trên 5 năm của bệnh nhân ung thư vú có thể đạt tới 90%, trong khi phát hiện muộn, tỷ lệ này có thể giảm xuống còn 20–30%.

Dấu hiệu nhận biết sớm ung thư vú

Không có một nguyên nhân duy nhất gây ra ung thư vú, mà thường là sự kết hợp của nhiều yếu tố. Di truyền đóng vai trò quan trọng, đặc biệt khi gia đình có người từng mắc bệnh hoặc mang đột biến gen BRCA1, BRCA2. Yếu tố nội tiết cũng ảnh hưởng, ví dụ như phụ nữ có kinh nguyệt sớm, mãn kinh muộn hoặc sử dụng hormone lâu dài. Bên cạnh đó, lối sống hiện đại ít vận động, sử dụng nhiều rượu bia, thuốc lá, chế độ ăn nhiều chất béo xấu… đều có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Tuổi tác cũng là một yếu tố, khi nguy cơ thường cao hơn ở phụ nữ trên 40 tuổi.

Phát hiện sớm là yếu tố quyết định trong điều trị ung thư vú. Những thay đổi nhỏ nhất ở vùng ngực đều có thể là lời cảnh báo. Dưới đây là những dấu hiệu cần chú ý:

Xuất hiện khối u cứng trong vú hoặc vùng nách, thường không đau.
Thay đổi hình dáng vú: sưng, lệch hoặc mất cân đối.
Núm vú bất thường: tụt vào trong, tiết dịch lạ (máu, dịch trong).
Da vú biến đổi: đỏ, dày lên, có nếp nhăn hoặc vết lõm như vỏ cam.

. Nếu gặp bất kỳ dấu hiệu nào trong số này, việc đi khám ngay là điều không thể chần chừ.

Chẩn đoán và phương pháp điều trị

Các bác sĩ thường kết hợp nhiều phương pháp để chẩn đoán. Tự khám vú tại nhà là bước cơ bản mà phụ nữ nên thực hiện hàng tháng để phát hiện bất thường. Khám lâm sàng định kỳ cùng với chụp X-quang tuyến vú (mammogram) giúp phát hiện sớm kể cả khi chưa có triệu chứng rõ ràng. Nếu nghi ngờ, bác sĩ sẽ chỉ định sinh thiết để xác định chính xác bản chất khối u.

Khi đã chẩn đoán ung thư vú, hướng điều trị sẽ phụ thuộc vào giai đoạn bệnh. Có những trường hợp cần phẫu thuật cắt bỏ khối u hoặc toàn bộ tuyến vú, kết hợp với xạ trị hoặc hóa trị. Ngoài ra, các liệu pháp hormone, thuốc nhắm trúng đích và miễn dịch trị liệu cũng ngày càng được ứng dụng rộng rãi. Mục tiêu của điều trị không chỉ là tiêu diệt tế bào ung thư mà còn hướng đến việc duy trì chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.

Cách phòng ngừa ung thư vú

Không ai có thể ngăn ngừa tuyệt đối ung thư vú, nhưng bạn hoàn toàn có thể giảm nguy cơ bằng lối sống khoa học.

Duy trì lối sống lành mạnh: ăn nhiều rau xanh, trái cây, hạn chế chất béo xấu.
Tập thể dục thường xuyên, kiểm soát cân nặng.
Hạn chế rượu bia, thuốc lá.
Khám sàng lọc định kỳ, đặc biệt với phụ nữ trên 40 tuổi.
Chủ động tự khám vú tại nhà mỗi tháng để kịp thời phát hiện bất thường.

Câu hỏi thường gặp về ung thư vú

Ung thư vú có di truyền không?

Có. Nếu trong gia đình bạn có mẹ, chị em gái hoặc bà từng mắc ung thư vú, nguy cơ của bạn cao hơn. Tuy nhiên, không phải ai có yếu tố di truyền cũng sẽ mắc bệnh.

Có nên đi khám nếu sờ thấy cục trong vú?

Không phải mọi khối u đều là ung thư. Một số có thể là u xơ, nang tuyến vú lành tính. Tuy nhiên, khi phát hiện phần u bất thường ở vú, bạn nên đi khám và làm các xét nghiệm cần thiết.

Ung thư vú giai đoạn đầu có đau không?

Các khối u ở giai đoạn đầu thường không gây đau. Đau chỉ xuất hiện khi khối u phát triển hoặc có biến chứng. Tuy nhiên, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ làm giảm triêu chứng đau khi khối u phát triển ở các giai đoạn sau.

Ung thư vú có chữa khỏi hoàn toàn không?

Có, nếu phát hiện ở giai đoạn sớm và điều trị đúng phác đồ.

Nam giới có bị ung thư vú không?

Có, mặc dù tỷ lệ rất thấp (khoảng 1% tổng số ca).

Bao lâu nên đi khám tầm soát ung thư vú một lần?

Phụ nữ trên 40 tuổi nên chụp X-quang tuyến vú 1–2 năm/lần, kết hợp khám lâm sàng định kỳ.

tâm soát ung thư vú — Tầm soát định kì để phát hiện kịp thời

Kết luận

Ung thư vú không phải là “án tử” nếu bạn trang bị kiến thức đúng và chủ động phòng ngừa. Điều quan trọng là yêu thương cơ thể, lắng nghe những thay đổi nhỏ nhất và thăm khám định kỳ. Hãy bắt đầu từ những thói quen đơn giản ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe và tương lai của chính mình.